Weersbewustzijn

weersbewustzijn
altocumulus

Open staan voor zintuiglijke signalen zorgt voor een uitdijend bewustzijn in een groter gebied dan je directe omgeving

mannelijke elzenkatjes

Metamorfose

Vandaag tijdens de wandeling viel me op hoe de natuur onmiddellijk reageert na een periode van sneeuw en vorst. Ze laat geen moment voorbij gaan om de noodzakelijke metamorfose voor te bereiden die de wisseling van de seizoenen met zich mee brengt. En al zijn de eerste tekenen nog heel subtiel toch ziet een oplettende wandelaar hoe de elzenbomen (Alnus) hun mannelijke hangende katjes en hun vrouwelijke staande katjes laten zwellen en daarmee het profiel van de boom veel meer volume geven. Thee van de gedroogd knopjes is volgens oude volkswijsheid werkzaam tegen reuma.

Ook veel hazelaars beginnen te zwellen, de vroegste bloeiers die tijdens de zachte periode in januari al gingen stuiven hebben duidelijk vorstschade opgelopen. Je ziet dat er altijd voorlopers en achterblijvers zijn, waarmee de natuur haar kansen en risico`s spreidt.

Veranderende weersomstandigheden

Een zonnige en beschutte standplaats kan soms weken voorop lopen bij een beschaduwde en winderige plek. Voor planten, die hun standplaats niet kunnen verlaten, is het daarom van levensbelang om op het juiste moment te reageren op de veranderende weersomstandigheden. Een te vroege zachte periode of een late nachtvorst kan desastreuze gevolgen hebben voor het voortbrengen van zaad.

Toch gaat dit bijna altijd goed. Het wordt steeds duidelijker hoe planten en bomen onderling communiceren via schimmels, wortels en vluchtige stoffen en elkaar helpen bij het afweren van plagen en samen reageren op veranderende klimaat- of weersomstandigheden.

Ook hebben veel planten ingenieuze manieren bedacht om het juiste moment van uitlopen en bloeien te bepalen. Zo registreren ze niet alleen de daglengte en de temperatuur, maar ook het aantal koude dagen die er zijn geweest. De kleefstof in bepaalde etherische oliën zoals bij de balsem populier (Populus trichocarpa) help dit nog verder te verfijnen. Bij ons staan deze bomen verderop in de straat en als de wind gunstig is kan ik ze op een kleine kilometer afstand ruiken. Dan weet ik dat het voorjaar is!

Signalen in de natuur

Dit bracht me op de gedachte in hoeverre we onszelf nog bewust zijn van veranderende omstandigheden. Tegenwoordig raadplegen we een app voor we gaan wandelen, maar in vroeger tijden waren mensen op hun eigen zintuiglijke waarnemingen en ervaring aangewezen. Als je goed oplet zijn er talloze signalen in de natuur die verandering aangeven, sommige al ver voordat ze plaatsvinden. Door hier op te letten scherp je je zintuigen en kom je steeds beter in contact met je omgeving en met je eigen natuur.

Wolken

Voor het weer op de korte en wat langere termijn kijk je naar de lucht. Wolken vertellen veel over welk weer er gaat komen. Je hebt verschillende soorten wolken zoals schaapjeswolken (altocumulus stratiformus) die meestal binnen 36 uur slechter weer voorspellen, maar ook onweerswolken (cumulonimbus) die op hele korte termijn vaak regen met onweer aankondigen. Hoge sluierbewolking kondigt vaak weersverslechtering aan op middellange termijn. Niet alleen wolken maar ook de kleur van de lucht geeft aanwijzingen. Zo brengt een rode ochtendstond meestal regen evenals een regenboog in het westen. Een groene of vuil gele lucht op een warme dag kondigt onweer met hagel en windstoten aan. s `Nachts duidt een kring om de maan op een komende weersverslechtering.

Wind

Ook een draaiende de windrichting geeft een weersverandering aan. Draait de (krimpende)wind tegen de klok in, dus bv. vanuit het westen naar het zuiden, dan is er slecht weer op komst. Andersom, als de (ruimende) wind met de klok mee draait, dan is er beter weer op komst.

Dieren

Niet alleen de lucht, maar ook dieren zijn goede weervoorspellers. Aan hun gedrag kun je veel aflezen. Als vogels hoog in de lucht vliegen duidt dat meestal op mooi weer. Dalende luchtdruk als gevolg van de nabijheid van slecht weer zorgt ervoor dat ze lager gaan vliegen. Vooral bij zwaluwen kun je dit goed waarnemen dit doen ze ook om de lager vliegende insecten te vangen.

Grote hoeveelheden vogels op daken en kabels duidt op een snel dalende luchtdruk en dus weersverslechtering. Zo zoeken meeuwen een veilig heenkomen aan de kust als er storm op komst is. Vogels stoppen met zingen nét voordat het gaat regenen. Als vleermuizen ’s avonds rond vliegen dan is er de volgende dag mooi weer op komst is. Je vindt meer slakken op de weg als er regen op komst is. Koeien en schapen gaan dichter bij elkaar staan bij naderend slecht weer. Spinnen verlaten hun web en gaan schuilen onder bladeren bij naderende regen. Kwakende kikkers en lachende spechten voorspellen regen. Ook mieren zoeken een schuilplaats en kruipen terug in hun nest.

Volkswijsheden

In vroeger tijden kende iedereen vele volkswijsheden en gezegden die misschien oubollig klinken, maar uit eeuwenlange ervaring zijn geboren:
In februari guur en koud, dan komt er een zomer waarvan je houd. Zoveel nevels zich in maart vertonen, met zoveel onweer zal de zomer lonen. Op de Lentedag (21 mrt) de wind in noord, dan blaast deze nog zeven weken voort. Is de eerste week augustus heet, zorg voor een goed warm winterkleed. Maakt de spin in het web een grote scheur, de stormwind klopt spoedig aan de deur.

De omgeving “lezen”

Tijdens je wandeling kun je de omgeving leren “lezen”: Zo laten gevallen dennenappels een hele duidelijke reactie zien op de luchtvochtigheid. Staan ze helemaal open dan is de luchtvochtigheid laag. Is de vochtigheid in de lucht een stuk hoger dan sluiten ze zich en is er kans op regen.

Ongewoon gedrag van konijnen en eekhoorns overdag kan ook duiden op naderende regen. Sommige bloemen zoals vogelmuur en klaverblad vouwen zich dicht als er regen op komst is. De bloemetjes van de vogelmuur sluiten zich als er vocht in de lucht zit. Deze tere bloempjes raken snel beschadigd als er regen op valt of hagelstenen en wanneer dat gebeurt kunnen de bloempjes geen zaden maken om zich te verspreiden. Daarom blijft vogelmuur gesloten bij vocht in de lucht, ook al schijnt de zon. Want de regenwolken zullen dan snel verschijnen. Blijven de bloemetjes echter wel open bij een bewolkte lucht, dan komt er geen regen.

Fysiek

Weersveranderingen kun je ook in je lijf voelen, of in je botten. Bijvoorbeeld in likdoorns, reumatische aandoeningen,  operatiewonden, of “oude” botbreuken. Als er slecht weer op komst is wil je haar, met name krullend haar, minder makkelijk blijven “zitten”.

Klanken en geuren

Klanken en geuren kunnen ook als weervoorspeller worden gebruikt. Bij vochtig weer draagt geluid verder en zijn geluiden op afstand duidelijker te horen. De geur van bomen en planten wordt korte tijd voordat het begint te regenen sterker. Veel bomen en planten “openen” zich om de regendruppels te ontvangen. Planten zullen hun afval uitstoten bij lage luchtdruk en geven daarmee een geur af die naar compost ruikt en voorspellen daarmee regen. Door de lage luchtdruk stoten moerassen nét voor een storm gassen uit, wat te merken is aan de onplezierige geur.

Gevoelig voor kleine veranderingen

Zo zie je dat er talloze manieren zijn om signalen uit je directe omgeving te gebruiken in de zintuiglijke gewaarwording van de plek waar je hier en nu bent. Je breidt als het ware je bewustzijn uit en wordt gevoelig voor de kleine veranderingen die daar plaats vinden. Als je jezelf hierin oefent wordt je steeds meer één met alles wat je omringt. Dit is deels ook hoe natuurvolken zich tot voor kort zonder moderne technologie staande konden houden in een steeds veranderende omgeving. Deze kennis werd zorgvuldig tussen generaties overgedragen. Gelukkig zijn er nog steeds mensen die vanuit hun beroep of hobby door jarenlange observaties en ervaring door de wol geverfd dit diepe innerlijke weten kunnen aanspreken al worden ze steeds dunner gezaaid.

Gepubliceerd op
Gecategoriseerd als bericht

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *